ساز قانون چيست؟

قانون يكي از قديمي ترين سازهاي ايران است ، اما متأسفانه امروزه تعداد كمي از افراد با اين ساز آشنا هستند.
ساز قانون به شكل ذوزنقه قائم الزاويه است و يك ساز زهي مضرابي (زخمه اي) است كه براي ساختن آن از چوب ، پوست ، فلز ، استخوان و زه استفاده مي شود. ساز قانون در انگليسي (Kanoon) ناميده مي شود ، اين كلمه خود از زبان يوناني گرفته شده است. زيرا يونانيان سازي به نام قانون نيز داشتند كه با ساز قانون امروزي متفاوت است.

ساز قانون پس از سال ها فراموشي در دهه هاي اخير مجددا متولد شده و افراد بيشتري از آن استفاده مي كنند. برخي معتقدند كه فارابي ساز قانون را كامل كرده و حتي برخي باور دارند كه فارابي اين ساز را ابداع كرده است. اما اين فرضيه درست به نظر نمي رسد. در كتاب "كنز التحف" كه توسط نويسنده اي ناشناخته در قرن هفتم هجري نوشته شده ، اطلاعات زيادي در مورد اين ساز وجود دارد. در هر صورت ، ساز قانون در دوره عباسيان در ايران كاملاً رايج بود ، اما معلوم نيست كه چه زماني اين ساز متروك و رها شده است. قانون در كشورهاي عربي و تركيه زياد استفاده مي شود.
فارابي هزار سال پيش اين ساز را در قالب 45 سيم اختراع كرده و در كتاب خود به نام "موسيقي كبير" درباره آن توضيح داده است. صفي الدين نيز آن را "نزهه" ناميد. اين ساز در كتاب "كنزات التحف" نيز با نام "نزهه" مشاهده مي شود.