كمانچه

كمانچه ساز زهي است كه با كمان يا همان كمان (يكي از تارهاي كمان هاي بسته) نواخته مي شود و در ساخت آن از چوب ، پوست ، استخوان و فلز استفاده مي شود. به طور كلي كمانچه از سه قسمت پنجه ، دسته و كاسه تشكيل شده است و علاوه بر اين ، پايه اي در انتهاي كاسه وجود دارد كه روي زمين يا زانوي نوازنده قرار مي گيرد.

كمانچه در حالت نشسته پخش مي شود. اين ساز در دست چپ نوازنده (عمودي) و كمان در دست راست قرار مي گيرد. حركات افقي كمان بر روي سيم ها به جلو و عقب انجام مي شود. كمانچه داراي چهار سيم با قطرهاي مختلف است. اين ساز معمولاً از چوب قديمي و فرآوري شده از درختان گردو ، توت و افرا ساخته مي شود.

تاريخچه كمانچه
اگرچه تاريخ تاريخي اين ساز را نمي توان با قطعيت روشن كرد ، اما شايد قديمي ترين منبع مكتوب در خاورميانه كه سازها ، از جمله كمانچه را توصيف مي كند ، "موسيقي بزرگ" اثر ابونصر فارابي ، فيلسوف ايراني قرن 3 و دانشمند و 4 هجري (9 و 10 ميلادي). در قرون بعد مسعود سعد سلمان در اشعار خود از اين ساز ياد مي كند و عبدالقادر مراغي نيز در مورد آن توضيح مي دهد. به همين دليل مي توان سن اين ساز را بيش از هزار سال تخمين زد.

در پايين پنجه شيطانك است. شيطانك يك استخوان نازك و كم ارتفاع (تقريباً به اندازه يك دسته) است كه بين پنجه و دسته قرار دارد. سيم ها از شيارهاي كم عمق آن عبور كرده و به گوشي ها مي رسند.

دسته كمانچه مانند يك لوله چوبي جامد با طول تقريبي 25 سانتي متر و قطر تقريبي 3 سانتي متر است. در گذشته ، هرچه به انتهاي دسته نزديك مي شديم ، قطر كوچكتر و دسته باريك تر مي شد. اما امروزه از قطر يكسان (در تمام قسمتهاي دسته) براي ساخت كمانچه استفاده مي شود و گاهي قسمت پاييني دسته نيز پهن تر است.

كاسه كمانچه تقريبا كروي و توخالي است و دهاني باز دارد كه پوست روي آن كشيده شده و پوست روي پوست قرار مي گيرد. طاق از چوب هاي زيادي ساخته شده و به صورت مورب روي پوست قرار گرفته است.

در ساخت برخي از كمانچه هاي محلي ، پشت كاسه نيز باز است كه صداي بلندتري دارد. در كمانچه ، تاندون هايي در انتهاي كاسه وجود دارد كه به عنوان تار عمل مي كنند و براي تنظيم دقيق تر مورد استفاده قرار مي گيرند.