منظور از سازهاي چيست؟+انواع سازهاي بادي وروش نواختن آن.
آيا با ساز بادي آشنا هستيد؟آيا ميدانيد يك ساز بادي چگونه نواخته ميشود؟
سازهاي بادي از اولين آلات موسيقي بودند كه به دست بشر ساخته شدند. انسان‌هاي قرون گذشته آموخته بودند كه با دميدن در مخروط، برگ، يا حتي شاخ حيوانات مي‌توانند صدايي بلند و بوقي مانند توليد كنند. آنها با استفاده از اين دانش به ساختن آلات موسيقي كنوني پرداختند.
سازهاي بادي و انواع آن
سازهاي بادي به علت متفاوت بودن ساختار فيزيكي آنها به دو دسته سازهاي بادي چوبي و سازهاي بادي برنجي تقسيم كرد كه در كه در هر دو دسته يكجور نواخته ميشود.اصطلاح «چوبي» يا «برنجي» بدان معنا نسيت كه آن ساز از چه جنسي ساخته شده، بلكه اين طبقه‌بندي بر پايه چگونگي و نحوه توليد صدا در دهني آنها مربوط ميشود. مثلاً فلوت جزءسازهاي بادي چوبي محسوب مي‌گردد، هرچند كه بدنه آن از فلز است.يا فلوت ريكوردر كه در گذشته بسيار رايج بود و از چوب ساخته ميشد، امروز براي آموزش موسيقي به كودكان رواج دارد و از پلاستيك ساخته ميشود ولي جزو سازهاي بادي چوبي است. ساكسوفون نيز معمولاً از جنس برنج است اما جزو سازهاي بادي چوبي است
- · ساز بادي چوبي
سازهاي بادي چوبي در اندازه هاي متفاوت موجودند. در بين اين سازها فلوت و كلارينت داراي اندازه كوچك ولي باسون و ابوا بزرگ و ظريف اند و بايد با دقت از آنها نگهداري كرد. اين نوع سازها علاوه بر سبك كلاسيك در سبك هاي موسيقي جاز، فولك و پاپ كاربرد دارند. در اين سازها صداها و نوسان ها با زير و بمي متفاوت، توسط سوراخ هاي كوچكي كه در طول بدنه ساز موجود است حاصل مي شود و در واقع نوازنده با قراردادن انگشت بر روي آنها صدا را ايجاد مي كند.
- · ساز بادي برنجي
صدا در اين نوع سازها بر اثر ارتعاش هايي در لوله و به خاطر تماس و لرزش لب هاي نوازنده در درون كاسه دهني توليد مي شود. جنس آنها از برنج، مس وگاهي اوقات نقره است. اين سازها صداي قوي و پرحجمي دارند و نسبتا بزرگ هستند اما يادگيري مقدماتي آنها خيلي مشكل نيست. ترومپت، هورن، شيپور، ترومبون، توبا و كُر از اين نوع سازها هستند. زيرترين صدا در اين خانواده را مي توان به ساز بادي برنجي ترومپت نسبت داد. سازهاي بادي برنجي از نوع سازهاي بادي اركستر سمفونيك است. در اين سازها براي تضعيف صدا و تغيير رنگ صوتي از سوردين استفاده مي شود و داراي قدرت صوتي بالايي هستند. توبا، بن ترين ساز اين خانواده است وصدايي پرحجم دارد و براي تقويت صداهاي بم بسيار عالي است.
انواع سازهاي بادي چوبي
سازهاي بادي چوبي چنين نام گرفته اند زيرا صداي آن ها ازنوسان هوا در لوله هايي،كه در قديم از چوب ساخته مي شده اند،ايجاد مي شود.هر چند در سده ي بيستم فلوت و پيكولو را از فلز ساختند.بادي هاي چوبي در طول بدنه ي خود داراي سوراخ هاي كوچكي هستند كه با انگشت يا بالشتك هايي، كه به وسيله ي شستي هاي سازبه حركت در مي آيند، باز و بسته مي شوند. نوازنده با باز و بسته كردن اين سوراخ ها،طول ستون هواي نوسان كننده را تغيير مي دهد وبه اين ترتيب صدا هايي با زير و بم متفاوت ايجاد مي كند.
ساز فلوت كليد دار
فلوت از سازهاي اصلي بادي چوبي به شما مي رود. اين ساز داراي رنگ صوتي بسيار تغزلي و لطيف است. محدوده صوتي ساز فلوت، محدوده زير (صداهاي نازك) است و حدود 4 اكتاو وسعت دارد. در محدوده ي صوتي بالاي خود، مي تواند بسيار موثر و پر طنين اجرا كند. اما محدوده صوتي پايين آن كه شالومه ناميده مي شود، داراي صدايي تاريك و كم تاثير است. در اركستر سمفونيك معمولاً 2 يا 3 فلوت حضور دارد.
ساز فلوت پيكولو
از سازهاي بادي چوبي فرعي اركستر است. اين ساز هم خانواده فلوت كليد دار است. فلوت پيكولو را گاهي به اختصار پيكولو مي نامند. رنگ صوتي آن بسيار شبيه به فلوت است. اما محدوده صوتي آن، صداهاي خيلي زير (با فركانس خيلي بالا) را شامل مي شود. به طوري كه اين ساز زيرترين محدوده را در بين سازهاي اركستر دارا است.
ساز ابوا و كرآنگله
ابوا ساز اصلي و كرآنگله (هرون انگليسي) ساز فرعي هم خانواده آن است. ابوا داراي رنگ صوتي تكتاز است كه به اين ويژگي prima donna گويند. به اين معنا كه حتي وقتي در محدوده غير نافذ اجرا مي كند، صداي آن داراي نفوذ نسبتاً بالاست. محدوده صوتي آن صداهاي زير را شمامل مي شود. اما نمي تواند نت هاي خيلي بالاي محدوده صوتي فلوت را اجرا كند. اين محدوده حدود 3 اكتاو است. كر آنگله نيز رنگ صوتي مشابه ابوا دارد اما محدوده صوتي آن كمي بم تر از ابوا است. كرآنگله سازي انتقالي است كه يك فاصله پنجم درست پايينتر از نت نويسي خود، صدا مي دهد.
ساز كلارينت و كلارينت باس
شايد يكي از دلربا ترين سازهاي بادي چوبي از لحاظ رنگ صوتي، كلارينت باشد. اين ساز از سازهاي اصلي بادي چوبي است. كلارينت محدوده ي صوتي مشابه ابوا دارد؛ با اين تفاوت كه از پايين (صداهاي بم)، چند نت بيشتر دارد. كلارينت دو نوع اصلي كلارينت سي بمل و كلارينت لا است. هر دو انتقالي بوده و كلارينت سي بمل دوم بزرگ و ديگري سوم كوچك پايين تر صدا مي دهند. در كنار آن، كلارينت باس نيز داراي رنگ صوتي مشابه و محدوده صوتي بم است. كلارينت باس نيز از سازهاي انتقالي است. كلارينت باس سي بمل اگر با كليد فا نوشته شود، دوم بزرگ پايينتر صدا مي دهد. همچنين اگر با كليد سل نگارش شود، يك نهم بزرگ پايين تر از نت نويسي خود صدا مي دهد.
ساز فاگوت و كنترفاگوت
رنگ صوتي اين دو ساز، كمتر خاصيت اجراي تغزلي دارد. اگرچه فاگوت گاهي ملودي هاي اصلي را اجرا مي كند، اما بيشتر اوقات كاربرد اين دو ساز در نقش هارموني و همراهي است. فاگوت داراي محدوده صوتي بم و كنترفاگوت محدوده صوتي «خيلي بم» دارد. به طوريكه بم ترين صداها را در بين سازهاي اركستر مي تواند توليد كند.
سازهاي بادي برنجي و انواع آن
اين نوع سازها جنسي از برنج يا مس دارند به همين علت به سازهاي بادي برنجي معروف هستند.
ساز ترومپت
ترومپت از جمله اولين سازهاي برنجي ميباشد و معمولا در گذشته‌هاي دور، از ترومپت به دليل قابليت توليد صداي پر قدرت، براي صداي آژيرها، شروع ملاقات يا هشدار در جنگ ها استفاده ميشد. امروزه سازترومپت عضو اصلي بسياري از آنسامبل‌‌‌ها (گروه‌‌نوازي‌ها)، به ويژه آنسامبل‌هاي موسيقي جز و كلاسيك، در نظر گرفته ميشود.
ترومپت‌‌ها معمولا سه دريچه دارند (البته ترومپتهاي 2 و 4 دريچه‌ايي نيز وجود دارد).فشار اين دريچه‌ها توسط انگشتان نوازنده، در كنار فشار لبها به درون قسمت دهاني، اساس كار ترومپت مي باشد.
تنوعات باز و بسته كردن كليدها در ترومپت، امكان توليد صداهاي متفاوت زير و بم را ميدهد. لازم به ذكر است كه محدوده صوتي اين ساز در منطقه اصوات زير (در خانواده بادي برنجي) است.
ساز ترومبون
سازترومبون از لحاظ ساختمان بسيار مشابه ترومپت ميباشد. در حقيقت واژه ترومبون از معادل ايتاليايي “ترومپت بزرگ” گرفته شده است.به جاي استفاده از دريچه‌ها، ترومبون از يك اسلايد براي تغيير نت‌ها استفاده ميكند.يك لوله U شكل بين 7 موقعيت در راستاي ترومبون حركت داده ميشود. بلنداي لوله در هر يك از اين موقعيت‌ها، نت مورد نظر را توليد ميكند.
الف : ترومبن هايي كه اندازه و صدا دهي مختلف دارند ( پيكولو ، سوپرانو، آلتو ، تنور و باس ) و مجهز به كليد ، پيستون و يا والو هستند و در حال حاضر در اركستر سمفونيك مورد استفاده قرار نمي گيرد.
ب : ترومبن هاي داراي كوليس يا كشويي ( وسيله اي كه اجراي گليسندوها را براي لين ساز فراهم مي كند ) در حال حاضر بيشترين استفاده در اركستر سمفونيك دارند .)
ساز فلوگل هورن
سازفلوگل هورن تفاوتي جزئي با هورن‌هاي برنجي سنتي دارد. اولين تفاوت ميان اين دو، حفره دروني مخروطي پهن‌تر است. فلوگل هورن به طور معمول در آنسامبل‌هاي موسيقي جز استفاده ميشود. اما در كنسرت‌هاي گروهي و تنظيمات اركسترها نيز ديده ميشود. صداي اين ساز كمي از صداي ترومپت ملايم‌تر ميباشد.
ساز كورنت (CORNET)
نام كورنت از كورنه (corne) به معناي هورن گرفته شده است كه خود كلمه horn از كلمه لاتين cornus گرفته شده است. يك از سازهايي كه به اين دسته از سازها تعلق ندارد، ولي از خانواده Zink (كه شامل سرپنت نيز است) به نام كورنتو (cornetto) خوانده ميشود. كورنو (cornu) رومي/اتروسكي (يا بطور ساده هورن) كه جد زباني اين سازهاست. اين ساز نياي پست هورن است كه از آن كورنت پديد آمد، همانند يك باگل براي اعلام دستورات در ميدان جنگ استفاده ميشد.
سازكورنت يكي ديگر از سازهاي مشابه ترومپت ميباشد. تفاوت شاخص ميان اين دو، شكل مخروطي بزرگ دهانه كورنت ميباشد. در حالي كه ترومپت شكل استوانه اي دارد.
مشابه فلوگل هورن، كورنت صداي تيره تر و ملايم‌تري در مقايسه با ترومپت ايجاد ميكند و در بين نوازندگان سطوح مقدماتي محبوب‌تر است.تعادل اين ساز براي نوازنده بيشتر و نگه داشتن آن آسانتر است.
ساز فرنچ هورن
همان طور كه اسم ساز نشان مي دهد،ساز فرنچ هورن حدود قرن 17 براي اولين بار در فرانسه ساخته شد. برخلاف خطوط صاف تر ساز در ترومپت و ترومبون، لوله هاي اين ساز منحني وار به بالا چرخانده مي شوند. نوازندگي با فرنچ هورن در مقايسه با ساير هم ترازانش، دشوارتر است.
علاوه بر دريچه هاي قابل كنترل دستي، تغيير نت در اين ساز نيازمند تسلط بر سرعت هواي در حال جريان در طول ساز و قطر لب هاي نوازنده مي باشد.
چكيده
سازهاي بادي يكي از قديميترين سازهاي موسيقي ميباشد كه دو نوع دارد سازهاي بادي چوبي و سازهاي بادي برنجي كه هر دو اينها توسط دميدن هوا داخل آنها اجرا ميشود فقط طرز زدن آنها متفاوت است و هر كدام از آنها نيز تنوع زيادي دارند.
در صورت تمايل ميتوانيد سوالات خود را با ما در ميان بگذاريد در اسرع وقت پاسخگوي شما خواهيم بود.
- ۲۸ بازديد
- ۰ نظر